มีวัสดุต่าง ๆ ที่ใช้ในการเสริมคอนกรีต เพื่อสร้างคอนกรีตเสริมเหล็ก วัสดุส่วนใหญ่ที่ใช้ในการเสริมคอนกรีตคือเหล็ก สาเหตุหลักมาจากเหล็กกล้ามีความแข็ง ดังนั้นแรงดึงจึงไม่ส่งผลกระทบต่อเหล็กมากนัก และยังสามารถเคลือบได้ง่ายเพื่อทำให้เป็นสเตนเลส การใช้คอนกรีตเสริมเหล็กทำได้หลายวิธีขึ้นอยู่กับผลลัพธ์ที่ต้องการ มีคอนกรีตเสริมเหล็กเดี่ยวซึ่งใช้การเสริมเหล็กเพื่อช่วยให้คอนกรีตต้านทานแรงดึงเท่านั้น เหล็กชนิดนี้เรียกว่าเหล็กรับแรงดึง

คอนกรีตเสริมเหล็กที่มีแรงป้องกันทั้งแรงดึงและแรงอัดเรียกว่าเหล็กอัด

วิธีนี้เรียกว่าการเสริมแรงสองเท่า คือจุดที่รับแรงดึง หมายความว่าแรงดึงมีแนวโน้มที่จะกระทำนั้นได้รับการเสริมแรงอย่างเหมาะสม จุดอื่นๆ ที่ได้รับการเสริมเพิ่มเติมคือจุดรับแรงกด ซึ่งแรงกดมีแนวโน้มที่จะกระทำมากที่สุด ในการปฏิบัติตามข้อควรระวังเหล่านี้ ผู้สร้างยังระมัดระวังเป็นพิเศษที่จะไม่เสริมกำลังอาคารมากเกินไปและไม่เสริมกำลังภายในอาคาร ผลกระทบของคอนกรีตเสริมเหล็กคือเหล็กเสริมแรงดึงจะรับแรงกดและยุบตัวในที่สุด ทั้งนี้เนื่องจากแรงอัดรวมซึ่งเป็นแรงอัดทั่วไปของคอนกรีตกับแรงที่กระทำต่อเหล็กอัดจะมากกว่าแรงดึง คอนกรีตเสริมเหล็กจึงจะทรุด

ในกรณีของการเสริมแรงมากเกินไป ความสามารถในการรับแรงดึงจะมากกว่าแรงอัดรวมของคอนกรีตและแรงที่เหล็กอัด ส่งผลให้อาคารคอนกรีตเสริมเหล็กทรุดตัวได้ง่าย ปัจจัยอีกประการหนึ่งที่อาจทำให้โครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็กไม่มั่นคงและพังทลายได้ก็คือการอัดลม นี่คือสาเหตุที่แคลเซียมซิลิเกตในคอนกรีตทำปฏิกิริยากับคาร์บอนไดออกไซด์ในอากาศ สิ่งนี้ส่วนใหญ่เกิดขึ้นเมื่อมีรอยแตกในคอนกรีตหรือเมื่อไม่ได้ทาชั้นปิดทับอย่างเพียงพอ

โดยปกติแล้วจะมีการเจาะรูใหม่บนพื้นผิวเพื่อทดสอบว่า

อาคารรับมือกับคาร์บอนไดออกไซด์อย่างไร รูที่เจาะถูกเพิ่มตัวบ่งชี้เพื่อแสดงการอัดลมจากสภาพอากาศที่เกิดขึ้นในคอนกรีต ถ้ามันเปลี่ยนเป็นสีชมพูแสดงว่าเกิดคาร์บอเนชันขึ้นและใคร ๆ ก็สามารถระบุได้ว่าขอบเขตของคาร์บอเนชันมีความลึกเพียงใด ในการใช้เป็นองค์ประกอบหลักในการก่อสร้างอาจใช้คอนกรีตเสริมเหล็กในการทำฐานราก ผนัง หรือแม้แต่ผนัง คอนกรีตที่ใช้ในการทำพื้นและฐานรากจะแตกต่างกันตรงที่บางพื้นที่ต้องการคอนกรีตที่แข็งกว่าที่อื่น คอนกรีตเสริมเหล็กคานช่วยให้โครงสร้างสามารถยืนได้อย่างมั่นคงในกรณีเช่นแผ่นดินไหว

ที่ทำให้โครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็กขึ้นอยู่กับความสูงของโครงสร้างหรือขนาดของโครงสร้างโดยทั่วไป เหล็กเส้นเสริมมีเส้นผ่านศูนย์กลางแตกต่างกันไป สำหรับเครื่องขูดท้องฟ้า โดยทั่วไปเหล็กเส้นเสริมจะกว้างมากและฐานรากมีความปลอดภัยสูงเพื่อให้อาคารสามารถจัดการกับแรงดึงจากปัจจัยที่อาจทำให้อาคารโค้งงอได้ เช่น ลม